Present Perfect Simple, czyli połączenie teraźniejszości z przeszłością
Zauczmy się razem angielskiego czasu Present Perfect! Przekonasz się, że nie jest to tak trudne, jak wydaje się na pierwszy rzut oka. Jeśli znasz już czas Simple Present, jesteś na dobrej drodze do opanowania czasu Present Perfect, który składa się z odpowiedniej formy czasownika posiłkowego to have (w czasie teraźniejszym) + imiesłowu czasu przeszłego czasownika głównego.
Czas Present Perfect Simple (czas teraźniejszy dokonany) jest kluczowym elementem gramatyki angielskiej. Używamy go do opisywania czynności, które miały miejsce w przeszłości, ale mają związek z teraźniejszością.
Tworzenie czasu Present Perfect
Do utworzenia czasu Present Perfect potrzebny jest czasownik have lub has. W zależności od tego, do którego zaimka osobowego się odnosisz. Potrzebujesz również imiesłowu czasu przeszłego czasownika, którego chcesz użyć w czasie przeszłym doskonałym. Dla imiesłowu biernego, w przypadku regularnym, wystarczy dodać końcówkę -ed do czasownika.
Zaimek osobowy + have/has + czasownik z -ed = czas Present Perfect.
Aby jeszcze bardziej pogłębić swoją wiedzę na temat czasu Present Perfect, zdecydowanie powinieneś również spojrzeć na poniższe przykładowe zdania. Dobrym pomysłem jest również samodzielne układanie zdań w czasie Present Perfect. To ćwiczenie pomoże ci jeszcze szybciej zrozumieć ten czas
Tabelka z 10 najczęściej używanymi czasownikami nieregularnymi w formie trzeciej (Past Participle) oraz ich tłumaczeniami:
Bezokolicznik (Infinitive) | Forma przeszła (Past Simple) | Forma trzecia (Past Participle) | Tłumaczenie |
be | was/were | been | być |
eat | ate | eaten | jeść |
go | went | gone | iść/jechać |
do | did | done | robić |
have | had | had | mieć |
see | saw | seen | widzieć |
write | wrote | written | pisać |
take | took | taken | brać/zabierać |
drink | drank | drunk | pić |
know | knew | known | wiedzieć/znać |
Przykładowe zdania w czasie Present Perfect
| Czasownik w Present Perfect | Przykład | |
|---|---|---|
| walk | have walked | I have walked to the store. |
| play | have played | She has danced in many competitions. |
| listen | have listened | We have cooked dinner together. |
| watch | have watched | He has watched that movie three times. |
| clean | have cleaned | They have studied English for two years. |
| talk | have talked | You have played soccer with us before. |
| love | have loved | The dog has barked all night long. |
| help | have helped | She has worked hard on that project. |
| cook | have cooked | We have visited that museum twice. |
| dance | have danced | He has painted his bedroom blue. |
Tworzenie zdań w czasie Present Perfect
Tworzenie zdań w Present Perfect jest proste, a struktura zdania obejmuje podmiot, operator have/has oraz czasownik z końcówką -ed lub III formę czasownika niregularnego (past participle).
Twierdzenia (Affirmative sentences)
W zdaniach twierdzących używamy:
- I have visited London. (Odwiedziłem Londyn.)
- She has finished her homework. (Ona skończyła pracę domową.)
Tabelka wyjaśniająca, kiedy używamy has i have w czasie Present Perfect:
Podmiot | Forma | Podmiot | Forma |
| I | have | we | have |
| you (l.p.) | have | you (l.m.) | have |
| he/she/it | has | they | have |
Przeczenia (Negative sentences)
Przeczenia tworzymy za pomocą have/has + not oraz III formy czasownika:
- I have not seen that movie. (Nie widziałem tego filmu.)
- He has not eaten breakfast. (On nie zjadł śniadania.)
Pytania (Questions)
Pytania w Present Perfect tworzymy, zaczynając od have/has:
- Have you ever been to Paris? (Czy kiedykolwiek byłeś w Paryżu?)
- Has she read that book? (Czy ona przeczytała tę książkę?)
| Present Perfect | Przykład |
|---|---|
| have gone | I have eaten breakfast already. |
| has eaten | They have visited Paris several times. |
| have seen | She has studied English for three years. |
| has written | We have played tennis every weekend. |
| have taken | He has worked for the company for five years. |
| has sung | You have cleaned the kitchen nicely. |
| have spoken | The dog has chased the cat up a tree. |
| has driven | She has written a novel. |
| have broken | They have seen that movie before. |
| has chosen | He has lost his keys again. |
Łączenie zaimka osobowego i czasownika w czasie Present Perfect
W mówionym języku angielskim, skrócona forma czasu Present Perfect jest często wykorzystywana poprzez połączenie zaimka osobowego i czasownika posiłkowego have/has. W przeczeniu należy zauważyć, że słowo not jest połączone z czasownikiem have w skróconej formie i zamienione na haven't. Ta pisownia jest bardziej potoczna i dlatego nie powinna być używana w każdym tekście.W mówionym języku angielskim, skrócona forma czasu Present Perfect jest często wykorzystywana poprzez połączenie zaimka osobowego i czasownika posiłkowego have/has. W przeczeniu należy zauważyć, że słowo not jest połączone z czasownikiem have w skróconej formie i zamienione na haven't. Ta pisownia jest bardziej potoczna i dlatego nie powinna być używana w każdym tekście.
Jak to wygląda, pokażemy w poniższym przeglądzie:
Czas Present Perfect jest używany w różnych kontekstach, aby opisać doświadczenia i sytuacje związane z teraźniejszością.
Doświadczenia życiowe
Używamy go do mówienia o doświadczeniach, które miały miejsce w życiu do tej pory:
- I have traveled to many countries. (Podróżowałem do wielu krajów.)
Zmiany w czasie
Present Perfect pozwala opisać zmiany, które miały miejsce od przeszłości do teraz:
- She has learned a lot since she started her job. (Nauczyła się dużo odkąd zaczęła pracę.)
Czynności mające wpływ na teraźniejszość
Używamy go również do opisania czynności przeszłych, które wydarzyły sie w przeszłości ale ich skutek jest widoczny w teraźniejszości:
- They have lost their keys. (Zgubili klucze.)
WAŻNE! Kiedy użyć Past Simple a kiedy Present Perfect Simple?
Podstawową różnicą między tymi czasami jest obecność wyrażenia określającego czas. W Present Perfect dowiadujemy się tylko, że czynność została wykonana, ale nie wiemy kiedy konkretnie się to wydarzyło. W czasie Past Simple natomiast, moment wykonania czynności jest wyraźnie określony.
Przykład:
Past Simple:
- I visited London in 2023. (Byłem w Londynie w 2023.)
Present Perfect:
- I have visited London. (Byłem w Londynie.)
Jak rozpoznać Present Perfect?
Czas Present Perfect często jest sygnalizowany przez określone wyrażenia czasowe, które wskazują na przeszłość związaną z teraźniejszością.
Typowe wyrażenia czasowe:
- ever (kiedykolwiek)
- Have you ever eaten sushi? (Czy kiedykolwiek jadłeś sushi?)
- never (nigdy)
- I have never been to Australia. (Nigdy nie byłem w Australii.)
- just (właśnie)
- She has just finished her report. (Ona właśnie skończyła swój raport.)
- for + okres czasu
- They have lived here for five years. (Mieszkają tutaj od pięciu lat.)
- since + punkt w czasie
- He has worked here since 2010. (On pracuje tutaj od 2010 roku.)
Przykłady zdań w czasie Present Perfect
Zdania twierdzące:
- I have completed my assignment. (Skończyłem moje zadanie.)
- She has visited the museum several times. (Ona odwiedziła muzeum kilka razy.)
Zdania przeczące:
- We have not met before. (Nie spotkaliśmy się wcześniej.)
- He has not called me back yet. (On jeszcze nie oddzwonił.)
Pytania:
- Have you finished your project? (Czy skończyłeś swój projekt?)
- What has she said about the meeting? (Co ona powiedziała o spotkaniu?)
Najczęstsze błędy w czasie Present Perfect
Podczas nauki czasu Present Perfect można popełnić kilka typowych błędów.
Użycie formy przeszłej zamiast III formy:
Błąd: I have saw that movie.
Poprawnie: I have seen that movie.
Pominięcie operatora have/has:
Błąd: She finished her homework.
Poprawnie: She has finished her homework.
Nieodróżnienie czasowników regularnych od nieregularnych:
Błąd: He has writed a letter.
Poprawnie: He has written a letter.
Pro-tips jak uczyć się czasowników nieregularnych
Grupuj czasowniki nieregularne
Czasowniki nieregularne nie podlegają konkretnym regułom, co sprawia, że ich zapamiętanie jest trudne. Jednak niektóre z nich wykazują podobne wzorce, co można wykorzystać w nauce. Zamiast uczyć się ich alfabetycznie, spróbuj podzielić je na grupy według określonych schematów.
Jak je grupować?
To zależy od Ciebie, ale oto kilka propozycji:
- Czasowniki, które mają taką samą formę we wszystkich trzech czasach: np. cost, set.
- Czasowniki, które mają taką samą formę w czasie przeszłym i perfect, ale inną w teraźniejszym: np. breed - bred - bred; shoot - shot - shot.
- Czasowniki, których trzecia forma kończy się na -en: np. speak - spoken; wake - woken.
Przejrzyj listę czasowników nieregularnych i znajdź zależności, które najlepiej pasują do Twojego sposobu nauki!
Zamień naukę w grę
Zapamiętywanie czasowników nieregularnych może być łatwiejsze, jeśli zamienisz je w zabawę. Online znajdziesz gry, takie jak quizy British Council, koło czasowników MacMillan Dictionary czy grę Jeopardy na Quia. Możesz także stworzyć własną grę z kartami indeksowymi - na jednej stronie napisz czasownik, a na drugiej jego formę przeszłą lub formę w Perfect. Rozłóż karty, graj w "memory" i dopasowuj pary. Taka aktywność angażuje pamięć wzrokową i kinestetyczną, które bardzo pomagają utrwalać poznany materiał.
Ucz się z piosenkami
Muzyka to świetny sposób na zapamiętanie czasowników nieregularnych. Na YouTube znajdziesz piosenki, które pomagają w nauce, np. rap FluencyMC, który uczy popularnych czasowników, czy seria z uroczym kotem Maxem. Tei wiele innych piosenek oferują chwytliwe melodie, które zostaną w pamięci na długo.
Umieść listy w widocznych miejscach
Czasami najlepszym sposobem jest regularne przeglądanie list. Podziel czasowniki na grupy po 5-10 słów, np. według alfabetu lub częstości użycia. Następnie umieść listy tam, gdzie często przebywasz - na lodówce, przy ekspresie do kawy lub w łazience. Patrzenie na nie przez kilka minut dziennie pomoże je zapamiętać. Gdy opanujesz jedną grupę, przejdź do następnej.
Czas Present Perfect jest niezwykle ważny w języku angielskim, ponieważ pozwala opisać doświadczenia i sytuacje z przeszłości związane z teraźniejszością. Kluczowe jest opanowanie form czasowników oraz poprawne użycie operatora have/has w pytaniach i przeczeniach. Regularna praktyka pomoże skutecznie opanować ten czas i wzbogacić umiejętności komunikacyjne.
Polecamy materiały edukacyjne odstępne w internecie za darmo do ćwiczenia gramatyki i czasów w języku angielskim:
- Skrócone wersje książek:
https://www.kidsworldfun.com/ebooks/the-boy-who-wasnt-there.php
- Krótkie opowiadania:
https://www.kidsworldfun.com/short-stories/the-secret-of-happiness.php
- YouTube - RockYourEnglish - lekcja video
https://www.youtube.com/watch?v=lDDME8dHGrg
- Live Worksheet - ćwiczenia gramatyczne:
- Games to Learn English - interaktywne gry:
Słowa sygnalizujące dla czasu Present Perfect z przykładowymi zdaniami
| Słowo | Przykład |
|---|---|
| Already | I have already finished my homework. |
| Yet | Have you finished your dinner yet? |
| Just | I have just arrived at the train station. |
| Ever | Have you ever been to Paris? |
| Never | I have never been to Asia. |
| Recently | Have you seen any good movies recently? |
| So far | I have visited three countries so far this year. |
| Up to now | Up to now, I have only heard good things about the new restaurant. |
Ucz się Angielskiego ze Sprachcaffe
